Het wordt niks met de AEX

Af en toe geven wij presentaties voor beleggers. Bij een presentatie onlangs gaven we aan dat een gespreide portefeuille die bestaat uit aantrekkelijk gewaardeerde kwaliteitsbedrijven na een daling vaak al vrij vlot - meestal binnen een paar jaar - weer nieuwe recordstanden bereikt.

Een van de beleggers in de zaal vroeg zich hierop af hoe het dan eigenlijk zit met de AEX. De Amsterdamse beursindex bereikte rond de eeuwwisseling een recordstand van iets meer dan 700 punten. En nog altijd noteert de AEX ruim onder die recordstand (de AEX noteert momenteel rond de 500 punten).

Geen herbeleggingsindex

Er is vrijwel geen slechtere beursindex denkbaar dan onze eigen AEX-index. Daarvoor zijn twee belangrijke redenen...

Eerste reden is dat de AEX anders dan bijvoorbeeld de Duitse beursgraadmeter DAX geen herbeleggingsindex is. Op het moment dat een AEX-bedrijf dividend uitkeert daalt de index. Keert een bedrijf uit de DAX-index dividend uit dan heeft dat geen invloed op de stand van de DAX.

Zou het dividend ook bij de AEX meegerekend worden (zoals bij veel andere beursindices gangbaar is) dan heeft ook de AEX de recordstanden van weleer inmiddels alweer ruimschoots overtroffen.

Wijze van samenstelling

Het tweede belangrijke punt van aandacht is de wijze van samenstelling van de AEX. Dikwijls belanden juist de populairste - vaak dure - aandelen in de AEX. En die aandelen krijgen dan ook nog eens een relatief zware weging...

Voor de keuze om een bepaald aandeel in de AEX op te nemen wordt gekeken naar de handelsomzet. Dit is het aantal verhandelde aandelen van een bedrijf vermenigvuldigd met de koers. Voor de weging in de AEX wordt vervolgens vooral afgegaan op de beurswaarde (het aantal uitstaande aandelen van een bedrijf vermenigvuldigd met de koers).

Zowel de handelsomzet als de beurswaarde van een bedrijf hangen sterk samen met de heersende collectieve emoties van beleggers: in aandelen waarover beleggers enthousiast zijn wordt veel gehandeld en dergelijke bedrijven hebben doorgaans een stevige waardering (en daarmee een relatief hoge beurswaarde).

Gevolg van bovenstaande is dat met name de lievelingsaandelen van het moment in de AEX-index belanden. En dan bovendien nog eens een relatief zware weging krijgen.

Van vol in tech naar vol in banken

De samenstellingswijze maakt dat de AEX rond de eeuwwisseling gevuld kon zijn met een groot aantal overgewaardeerde techbedrijven: UPC, WorldOnline, KPN, KPNQwest, Versatel en Getronics. Telkens met een forse weging vanwege de op dat moment torenhoge beurswaardes.

Een aantal jaar later zijn juist banken en verzekeraars als ING, ABN AMRO, Fortis en Aegon zwaar vertegenwoordigd in de AEX. In 2007 bestond de AEX als de enige effectenbeurs ter wereld voor ongeveer de helft uit banken en verzekeraars. Juist, exact aan het begin van de kredietcrisis...

Op dit moment is het niet zo dat de AEX opnieuw voor de helft uit een bepaalde sector bestaat. Maar opgemerkt is wel dat vier bedrijven in de AEX - Royal Dutch Shell, Unilever, ING en ASML - samen goed zijn voor meer dan de helft van het gewicht. De andere 21 bedrijven in de AEX - waaronder Philips, Ahold en Heineken - zijn tezamen goed voor nauwelijks de helft van het gewicht.

Omdat de AEX geen herbeleggingsindex is alsook vanwege de wijze van samenstellen zal het nog wel even duren voordat de recordstanden van weleer gepasseerd worden. Daar als belegger al te zeer op focussen is weinig zinvol, veel beter trekt u uw eigen plan...