Uitleg bij onze eigen munt

We hebben een eigen munt laten maken die we tegenwoordig vaak uitdelen bij presentaties (het muntje heeft overigens ook nog enig praktisch nut want deze is ook te gebruiken voor winkelwagens bij de supermarkt):

Op de kopzijde van de munt staat +50%. En op de muntzijde -40%. De kans kop of munt te gooien is identiek. Het verwachte rendement van een worp met het muntje is dus 0,5*+50% plus 0,5*-40% = 5%.

Vanwege het positieve verwachte rendement zou je kunnen stellen dat wanneer iemand de weddenschap niet aangaat er niet rationeel gehandeld wordt.

Onverklaarbaar

Toch kwam in eerdere onderzoeken steevast naar voren dat maar weinig mensen hun geld aan de hand van de kansverdeling van de munt wilden investeren. Volgens economen lang geleden (in de 17e eeuw) was dat niet rationeel en waren de respondenten kennelijk een beetje gek.

Om een verklaring te vinden voor het vermeende niet-rationele gedrag schoof het economische vakgebied op in de richting van de psychologie. Er werd bijvoorbeeld op gewezen dat een financieel verlies emotioneel zwaarder zou wegen dan een winst van gelijke omvang.

De mensen waren toen echter niet zo gek als de economen dachten dat ze waren...

Buffett en Munger

Net als zijn zakenpartner Charlie Munger staat Warren Buffett erom bekend vaak een paar stappen verder te kijken en te denken dan anderen en te beleggen aan de hand van simpele regels:

"Regel #1: Verlies geen geld. Regel #2: Vergeet regel #1 niet." - Warren Buffett

Wanneer je als belegger, ondernemer of boer dit jaar geld verliest heb je voor komend jaar minder geld over om te investeren. Een illustratief voorbeeld aan de hand van onze munt: je gooit de munt vier keer op met achtereenvolgens de uitkomsten winst, verlies, winst en verlies. Een inleg van aanvankelijk EUR 100,-, stijgt dan naar EUR 150,-, daalt vervolgens naar EUR 90,-, stijgt weer naar EUR 135,- en daalt uiteindelijk naar EUR 81,-.

"Als je de basis van kansrekening niet snapt ga je door het leven als een eenbenige man in een wedstrijd kontschoppen." - Charlie Munger

Regel # 3

Wie zijn volledige vermogen aan de hand van de kansverdeling van het muntje investeert wordt uiteindelijk armer. Maar zet steeds een klein bedrag in en langzaam word je rijker. Opnieuw een voorbeeld waarbij de munt vier keer wordt opgegooid met opnieuw winst, verlies, winst en verlies als resultaat:

De eerste EUR 1, wordt EUR 1,50
De tweede EUR 1,- wordt EUR 0,60
De derde EUR 1,- wordt EUR 1,50
De vierde EUR 1,- wordt EUR 0,60

In dit geval groeit de totaal ingelegde EUR 4,- uit tot EUR 4,20. Dit is wat verzekeringsmaatschappijen en casino's doen.

Een derde Buffett-regel, die we er zelf bij hebben bedacht, is daarom "Bezit (aandelen van) een verzekeringsmaatschappij of casino".

Beleggen

Ook bij beleggen is enige kennis van kansverdelingen en risico's van groot belang. Buffett en Munger waken ervoor intrinsieke waarde te verkwanselen ("Regel #1: Verlies geen geld" is zo bezien beter te vervangen door "Verlies geen intrinsieke waarde") maar liggen er niet wakker van wanneer de beurskoers van Berkshire Hathaway weer eens met 50% is gedaald.

Nog een voorbeeld om het belang van het vermijden van verliezen mee aan te geven:

Beleggingsfonds A behaalt negen jaar op rij een rendement van 20% per jaar maar daalt in het tiende jaar 15%.

Beleggingsfonds B behaalt tien jaar lang een rendement van 16% per jaar.

Welk van beide fondsen heeft volgens u het best gepresteerd?

Beleggingsfonds A presteert in 90% van de tijd (negen van de tien jaren) beter dan beleggingsfonds B. Maar de impact van het jaar met 15% verlies is dermate dat het beleggingsfonds B is welke over de volledige periode van tien jaar het beste presteert.